CÓ CHÚA KHÔNG? (Nguyễn Quốc Bình)

Thực bụng ta tin là có Chúa. Chỉ là, chưa gặp lần nào (gặp rồi hả, còn ngồi đây mà gõ phím tán nhăng tán cuội được sao?). Cũng vẫn chỉ lờ mờ hiểu, Chúa như cái vô cùng, cái tuyệt đối mà bên trong cái ranh giới rất xa xăm và mờ nhạt ấy, con người chen chúc sống, giãy giụa mà sống. Càng giãy, cái sợi dây cột chặt từng thân phận trong đó càng thít chặt lại, không ai thoát được ảnh hưởng nhằng nhịt - dù các ảnh hưởng ấy có yếu đến mấy bởi có thể đang sống cách nhau rất xa về không gian hay rất xa về thời gian - từ những số phận của những người khác. Và từ cái đó, người ta vẫn bảo rằng Chúa có ở mọi nơi, mọi lúc, quán xuyến đến từng chi tiết nhỏ nhặt, tưởng như tình cờ nhất. Xét cho cùng, cách nhìn nhận Chúa như của ta thế này hóa ra lại đầy tính duy vật, bởi xét đến cùng, chủ nghĩa duy vật bảo rằng hiểu biết của con người thì tăng tiến mãi mãi song chỉ tiệm cận đến chân lý tuyệt đối mà thôi, còn cái tuyệt đối ấy ta thì gán cho nó một danh xưng, gọi là Chúa hay Tự nhiên, nào có khác gì mấy.