“Người chiến sĩ ấy…” và 40 năm ca hát NSƯT Dương Minh Đức

 Vân Anh
Ảnh: Trần Đình Ngân

Bác Ngân đang trèo thang trang trí đám cưới Đức-Mười cân, đầu 1996.

NSƯT, đại tá, thầy giáo Dương Minh Đức, nguyên Phó hiệu trưởng Đại học VHNTQĐ,  vừa qua tuổi 60. Năm 2009 nghỉ công tác quản lí nhưng công việc giảng dạy vẫn bộn bề. Để đánh dấu 40 năm ca hát và 30 năm giảng dạy nghệ thuật của mình, anh cùng đồng nghiệp, bạn bè  và học trò đã tổ chức thành công hai đêm diễn tại Hà Nội vào cuối tháng 5 năm 2009; sau đó là chuyến “vô Nam” với ba đêm diễn tại TP Hồ Chí Minh, Viện Quân y 175 và Đại học Cần Thơ. Đêm nào cũng “lửa”, cũng kín hội trường.

Khách VIP tại đám cưới Đức ngồi ngoài sân Nhà Quốc hội.

Thầy trò các thế hệ Đại học QS cùng vợ chồng Kiến Quốc trước nhà 99
Trần Hưng Đạo. Tết 1995, sau ngày cưới.

Quân ta trong đám cưới Hùng-Thảo ở Cầu Giấy 2001.

Hát tặng vợ chồng cháu Quân. Đám cưới tại canteen Học viện đầu 2011.

… Hơn 40 năm trước, khi tốt nghiệp trường Thiếu sinh quân Nguyễn Văn Trỗi,  anh cùng các bạn khóa 3 về rèn luyện tại trường Quân chính QK Tả Ngạn. Trong đêm hội diễn văn nghệ ở vùng núi Chí Linh, Hải Dương, con chim sơn ca Dương Minh Đức với giọng ca trẻ trung, sung mãn thể hiện ca khúc “Lời anh vọng tới ngàn năm”, được ban giám khảo nhất trí tuyệt đối trao huy chương vàng.

Rồi những năm tháng là học viên Đại học KTQS vừa học tập chuyên môn anh vừa say mê hát trong nhóm ca khúc “Đại - Đức - Thắng”.   Trong “Hội diễn không chuyên toàn quân” năm 1974 với ca khúc  “Trong mỗi trái tim ta có Bác” (sáng tác: thầy  Trịnh Nguyên Huân[1]) anh lại đoạt huy chương vàng. Cầm tấm bằng “kỹ sư xe máy quân sự” trên tay cũng là lúc anh có bước ngoặt cuộc đời – gắn mãi với sự nghiệp ca hát.

Để trở thành nghệ sĩ thật khổ luyện, phải học qua sơ cấp, trung cấp, rồi mới lên đại học… Nhưng Minh Đức lại khác, anh đã thi và được tuyển thẳng vào học thanh nhạc hệ đại học. Sau này anh tâm sự: “Thành công lần đó là do có chút khả năng bẩm sinh, có tình yêu với thanh nhạc và… phải có máu liều. Cánh Quang Thọ, Quang Huy đã học qua trung cấp chính là những người bạn động viên mình thi vào Nhạc viện”. Cùng về học còn có nghệ sĩ Doãn Tần, Hoàng Chè - sau này đều là những ca sĩ nổi tiếng.       

Năm 1980 tốt nghiệp, anh về trường Cao đẳng VHNTQĐ làm giáo viên, rồi trưởng khoa Thanh nhạc. Anh đã góp công đào tạo cho QĐ và đất nước nhiều ca sĩ nổi tiếng: Hồng Hạnh, Thúy Nội (TCCT), Ngọc Lê (QK5), Thanh Thúy (QK7), Phương Anh (Hải quân), rồi lớp trẻ hơn Casim Hoàng Vũ, Hương Mơ, Thế Vũ, Phương Mai…      

Ngoài thời gian trên lớp, anh còn xuất hiện trong những chương trình quốc gia, trên truyền hình, truyền thanh… với chất giọng nam cao đáng nhớ. Dân chúng mến mộ không quên giọng ca Minh Đức với những “Người Hà Nội” (Nguyễn Đình Thi), “Tình ca” (Hoàng Việt), “Điều giản dị” (Phú Quang), “Chiều trên bến cảng” (Nguyễn Đức Toàn) hay “O, xole mio” (“Mặt trời của tôi”, dân ca Ý), “Trở về Suriento”,  “Người lính cùng binh đoàn”, “Chiều hải cảng” (Xô-lô-viốp Xê-đôi)… Có một sự kiện âm nhạc khó quên là năm 1981, anh đã đoạt giải thưởng quốc tế “Hoa cẩm chướng đỏ” tại Xô-tri (Liên Xô cũ).       

Để đáp lại sự ngưỡng mộ của công chúng yêu mến giọng ca của anh và bạn bè thế hệ “Những giọng ca vàng”: NSND Quang Thọ, NSND Doãn Tần, NSUT Quang Huy, NSUT Hoàng Chè… nhân kỉ niệm 65 năm thành lập QĐND Việt Nam, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, trường Đại học VHNTQĐ, Đoàn Nghi lễ QĐ đã thực hiện chương trình “Người chiến sĩ ấy – 40 năm ca hát” của NSUT Dương Minh Đức tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, đêm 10 tháng 12 năm 2009. Chỉ đạo nghệ thuật: đại tá, nhạc sĩ Đức Trịnh; biên tập, dàn dựng: nhạc sĩ Ngọc Minh, nhạc sĩ Lương Bình; viết lời bình: nhà văn Triệu Phong; chỉ huy biểu diễn: nghệ sĩ Đặng Chí Thông.       

Sau tiết mục mở màn hoành tráng “Người chiến sĩ ấy” (Hoàng Vân) của Dương Minh Đức cùng dàn nhạc kèn là những ca khúc của nhóm  ca “Ngũ lão – Tráng chảo” (tên gọi vui của nhóm Quang Thọ, Doãn Tần, Quang Huy, Hoàng Chè, Minh Đức): “Đêm Trường Sơn nhớ Bác” (Trần Chung), “Cây đàn ghi-ta của đại đội 3” (Xuân Hồng), “Năm anh em trên một chiếc xe tăng” (Doãn Nho, Hữu Thỉnh)… Minh Đức còn thể hiện “Mỗi bước ta đi” (Thuận Yến) cùng hai NSƯT Mạnh Chung, Mạnh Tuấn.   

Học trò thân yêu không quên tri ân thầy giáo của mình với ca khúc “Người thầy” (Nhất Huy). Nhiều trò thành đạt góp mặt trong đêm diễn: Kasim Hoàng Vũ, Ngọc Khuê, Phương Mai…

Đặc biệt hơn, Ái Vân – ca sĩ hải ngoại, bạn học cùng lứa các anh – trong chuyến về nước cuối năm cũng góp mặt trong chương trình. Các anh chị không chỉ mang đến những giai điệu của đất mẹ mà còn hát vang những ca khúc Nga trữ tình “Chiều hải cảng”, “Triệu bông hồng”… Chương trình kết thúc bằng “Cuộc đời vẫn đẹp sao!” (Phan Huỳnh Điểu) với sự biểu diễn của các nghệ sĩ cùng bạn bè.

Có một điều không phải ai cũng biết, người mẹ thân yêu của anh là một CCB và là nữ ca sĩ của đoàn Văn công Liên khu 5 thời kháng Pháp – bà Bùi Kim Dung. Và ít ai biết anh là con trưởng NSƯT, đạo diễn điện ảnh, đại tá Dương Minh Đẩu – người đoạt nhiều giải thưởng quốc gia, quốc tế về điện ảnh thời sự, người góp nhiều công sức xây dựng nền điện ảnh QĐ. Hơn thế nữa ông còn là “nhạc sĩ chỉ với một tác phẩm duy nhất” nhưng bài này được dùng làm nhạc hiệu của Đài PT-TH Ninh Thuận và Bình Thuận. Đó là “Trung đoàn 812 quân hành khúc” (sáng tác năm 1947).      

Chúc mừng sự thành đạt của NSƯT Dương Minh Đức! Xin cảm ơn anh đã mang lại niềm vui trong những buổi họp mặt truyền thống!

V.A

---

[1] Năm 1976, thầy được gọi về Văn phòng Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm việc cho đến ngày hôm nay. Thầy là anh cả của liệt sĩ Trịnh Thúc Doanh (khóa 5).